Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunan AK Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ Parti ABD’nin Türkiye’ye yaptırm kararına tepki gösteren bildiriye ortak imza attı. HDP ise her zamanki gibi imzalamadı.
TBMM’DE; AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti grup başkanvekillerinin imzasıyla yapılan ortak açıklamayla ABD’nin Türkiye’ye karşı açıkladığı yaptırım kararı reddedildi: Türkiye, milli güvenliğinin gerektirdiği hiç bir adımı atmaktan çekinmez, bu konuda tehdit ve yaptırımlar karşısında geri adım atacak bir ülke değildir. ABD’nin attığı bu yanlış adım müttefiklik ruhuyla bağdaşmaz.
NE OLMUŞTU?
ABD, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulama kararı aldı. ABD Hazine Bakanlığından yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Başkanlık yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit’in yaptırım listesine eklendiği bilgisi paylaşıldı.
“10 MİLYON DOLARI AŞAN KREDİ VE BORÇ VERİLMESİ KISITLANDI”
ABD Dışişleri Bakanlığından konuyla ilgili açıklama yapan üst düzey bir yetkili, SSB’ye yönelik yaptırımların, “ABD’nin ürün ve teknolojileri için ihracat lisansı ve yetkilerinin verilmesinin yasaklandığını” kaydetti. Yetkili, herhangi bir uluslararası finansal kuruluşun SSB’ye 10 milyon doları aşan kredi ve borç vermesinin kısıtlandığını ve SSB yetkililerinin ABD’ye girişinin de yasaklandığını ifade etti.
CAATSA YASASI NEDİR?
Trump’ın, Kongre’nin baskısıyla 2017’de imzaladığı yasa, esas olarak Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale girişimi, Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıları desteklemesine karşı Obama döneminde getirilen yaptırımların güvence altına alınması amacını taşıyor.2 Ağustos 2017’de resmen yürürlüğe giren CAATSA yasası, ABD’nin ulusal güvenliğine “tehdit” olarak değerlendirdiği İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı yaptırımların alınmasını öngörüyor. Yasanın 231. maddesine göre, Rusya ile savunma ve istihbarat alanlarında çalışan kişilere karşı da yaptırım getirilebiliyor. Bu yaptırımlar, Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişilerle bilerek “önemli işlem” yapan gerçek ve tüzel kişiler için de geçerli olabiliyor. Bu kapsamda Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemlerini alması, “önemli işlem” kategorisinde değerlendiriliyor ve yaptırım öngörülüyor.
YAPTIRIM LİSTESİNDE 12 MADDE VAR
CAATSA’nın 235. maddesi, ABD Başkanı’nın “ilgili kişi ve kuruluşlara getireceği” yaptırımları 12 maddede düzenliyor:”1- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat ithalat bankası desteğinin kesilmesi5- Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi6- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması7- Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması8- Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması9- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması10- ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması11- Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı12- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması.” Yasanın ilgili maddesine göre, Başkan, bu 12 maddeden en az 5’ini seçip uygulamakla yükümlü.
“HİÇBİR ŞEKİLDE ENGELLEMEYECEKTİR”
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, ABD’nin Türkiye’ye S-400 yaptırım kararı alınmasına yönelik, “Benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek, Türk savunma sanayisini hiçbir şekilde engelleyemeyecektir.” ifadesini kullandı.
Demir, ABD’nin Türkiye’ye yönelik aldığı yaptırım kararlarına ilişkin Twitter hesabından paylaşımda bulundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde tam bağımsız savunma sanayi hedefinde kararlı olduklarını dile getiren Demir, “Şahsım veya kurumumuza yönelik yurt dışında alınan herhangi bir karar, benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek; Türk savunma sanayiini hiçbir şekilde engelleyemeyecektir.” değerlendirmesinde bulundu.